Twoja samoocena, jest kształtowana przez Twoje myśli, relacje z innymi ludźmi oraz doświadczenia. Warto zrozumieć rolę, którą odgrywa poczucie własnej wartości oraz jakie korzyści płyną z posiadania zdrowej, dobrej opinii na swój temat.

Czym jest samoocena?

Samoocena to Twoja ogólna opinia o sobie – to, co myślisz o swoich zdolnościach i ograniczeniach. Kiedy masz zdrową samoocenę czujesz się dobrze ze sobą i uważasz, że zasługujesz na szacunek innych. Kiedy masz niskie poczucie własnej wartości, nie przywiązujesz dużej wagi do swoich opinii i pomysłów, co z kolei przykłada się na Twój sposób działania i funkcjonowania, oraz skuteczność w osiąganiu celów. Mając niską samoocenę możesz ciągle martwić się, że nie jesteś wystarczająco dobra/y, aby Twoje otoczenie bardziej się liczyło z Tobą i Twoim zdaniem.

Oto krótka charakterystyka jak stwierdzić, czy Twoja samoocena wymaga wzmocnienia i dlaczego ważne jest, aby rozwinąć zdrowe poczucie własnej wartości.

Czynniki kształtujące i wpływające na samoocenę

Poczucie własnej wartości zaczyna kształtować się we wczesnym dzieciństwie. Czynniki, które mogą wpływać na samoocenę obejmują:

• Twoje myśli i spostrzeżenia
• To, jak reagują na Ciebie inni ludzie
• Doświadczenia w domu, szkole, pracy i społeczności
• Choroba, niepełnosprawność lub uraz
• Wiek
• Rola i status w społeczeństwie
• Wiadomości medialne i media społecznościowe
• Relacje z bliskimi Ci osobami – rodzicami, rodzeństwem, rówieśnikami, nauczycielami i innymi ważnymi osobami kontaktowymi – są ważne dla Twojej samooceny. Wiele przekonań, jakie masz dziś na swój temat, odzwierciedla wiadomości, które otrzymałaś/eś od tych ludzi podczas swojego życia

Jeśli udało Ci się zbudować silne relacje z innymi ludźmi i ogólnie otrzymujesz pozytywne opinie na swój temat, bardziej prawdopodobne jest to, że będziesz postrzegać siebie jako osobę wartościową i mieć wyższą, zdrowszą samoocenę. Jeśli otrzymujesz głównie negatywne opinie i często podlegasz krytyce, a inne osoby Ci dokuczają i dewaluują Twoją wartość, bardziej prawdopodobne jest to, że będziesz zmagać się z niską samooceną.

Musisz wiedzieć, że przeszłe doświadczenia i związki z innymi ludźmi nie muszą być Twoim przeznaczeniem. Twoje własne myśli mają największy wpływ na samoocenę, a nad nimi posiadasz kontrolę. Jeśli masz tendencję do skupiania się na swoich słabościach lub wadach, praca nad zmianą nastawienia może pomóc Ci rozwinąć bardziej zrównoważony i dokładny obraz siebie.

Zakres samooceny

Poczucie własnej wartości zwykle zmienia się w czasie, w zależności od okoliczności w których się znajdujesz. To normalne, że przechodzisz przez chwile przygnębienia, a także są momenty, kiedy nie czujesz się dobrze sama lub sam ze sobą. Generalnie jednak, samoocena pozostaje w zakresie, który odzwierciedla to jak zazwyczaj o sobie myślisz i nieznacznie wzrasta wraz z wiekiem i nabywanym doświadczeniem.

Poniżej masz krótką charakterystykę, która pozwoli Ci zwrócić uwagę na skrajności własnego poczucia wartości:

• Niska samoocena. Kiedy masz niską lub negatywną samoocenę, nie przywiązujesz dużej wagi do swoich opinii i pomysłów. Skupiasz się na postrzeganych przez siebie słabościach i wadach, a umiejętności i atuty w niewielkim stopniu doceniasz. Wierzysz, że inni są bardziej zdolni lub skuteczniejsi. Możesz mieć trudności z przyjęciem pozytywnej opinii. Możesz obawiać się porażki, która może powstrzymać Cię przed odniesieniem sukcesu w pracy lub szkole.
• Zdrowa samoocena. Kiedy masz zdrową samoocenę, oznacza to, że masz zrównoważony, dokładny obraz siebie. Na przykład masz dobrą opinię o swoich umiejętnościach, ale rozpoznajesz swoje wady. Kiedy poczucie własnej wartości jest zdrowe i ugruntowane w rzeczywistości, trudno mieć go za dużo. Chwalenie się i wywyższanie się nad innymi nie jest oznaką nadmiernie wysokiej samooceny. Bardziej prawdopodobne jest, że jest to efekt braku pewności siebie i niskiej samooceny.

Korzyści z dobrej samooceny

Kiedy cenisz siebie i masz poczucie własnej wartości, czujesz się bezpiecznie. Masz ogólnie pozytywne relacje z innymi i czujesz się pewnie co do swoich umiejętności. Jesteś również otwarta/y na naukę i informacje zwrotne, które mogą pomóc w zdobyciu i opanowaniu nowych umiejętności.

Dzięki zdrowej samoocenie:

• Jesteś asertywna/y w wyrażaniu Twoich potrzeb i opinii
• Jesteś pewna/y swojej zdolności do podejmowania decyzji
• Potrafisz tworzyć bezpieczne i uczciwe relacje – i rzadziej pozostawać w niezdrowych
• Jesteś realistyczna/y w swoich oczekiwaniach i rzadziej nadkrytyczna/e wobec siebie i innych
• Jesteś bardziej odporna/y i lepiej radzisz sobie ze stresem i niepowodzeniami

Poczucie własnej wartości wpływa praktycznie na każdy aspekt Twojego życia. Utrzymanie zdrowego, realistycznego spojrzenia na siebie nie polega na dmuchaniu we własny klakson. Chodzi o to, aby nauczyć się lubić i szanować siebie – wady i wszystko inne co Ciebie dotyczy. W końcu wszystko to sprawia, że jesteśmy ludźmi.

Samoocena a zdrowie i odporność organizmu

Poza wyżej wymienionymi aspektami, warto mieć na uwadze również te dotyczące Twojego zdrowia. Życie z niską samooceną może szkodzić zdrowiu psychicznemu i prowadzić do problemów, takich jak depresja i lęk. Możesz również rozwinąć niekorzystne nawyki, takie jak palenie i nadmierne picie, jako sposób na radzenie sobie ze stresem wynikającym z samooceny. A jak dobrze wiesz, przewlekły stres jest jednym z czynników, który najgorzej oddziaływuje na odporność Twojego organizmu i może prowadzić do rozwoju poważnych chorób. Dlatego tak ważne jest by zadbać o dobrą samoocenę, cieszyć się małymi sukcesami i unikać toksycznych relacji! Wiem, że stać Cię na to!