Czy wiesz, że pomidory, z perspektywy czysto technicznej są tak naprawdę owocem? Jak dobrze wiesz, zawierają one nasiona i rozwijają się z zarodka kwitnącej rośliny. Z botanicznego punktu widzenia, warzywa składają się z innych części roślin, takich jak korzenie, liście i łodygi. Niemniej jednak, jeśli chodzi o wartości odżywcze ostateczne klasyfikujemy je wśród warzyw. Powyższa charakterystyka dotyczy również m.in. ogórków i cukinii. Jest to związane m.in. z niższą zawartością węglowodanów i cukru.
Dojrzałe pomidory zwykle są czerwone, ale mogą również występować w innych kolorach, w tym żółtym, pomarańczowym, zielonym i fioletowym. Co więcej, istnieje wiele podgatunków pomidorów o różnych kształtach i smaku.
Jakie wartości odżywcze mają pomidory?
Pomidory są warzywem często wykorzystywanym w różnego rodzaju dietach odchudzających w związku z tym, że zawartość wody w nich wynosi około 95%. Pozostałe 5% to głównie węglowodany i błonnik. Średniej wielkości pomidor dostarcza zaledwie 22 kalorii i około 5 gramów węglowodanów, z czego 3 to cukier i 1,5 to błonnik. Ale ten niskokaloryczny pakiet niskowęglowodanowy jest pełen składników odżywczych i wiąże się z wieloma korzyściami zdrowotnymi.
Pomidory są dobrym źródłem kilku witamin i minerałów, a m.in znajdziesz w nich.:
- Witaminę C. Ta witamina jest niezbędnym składnikiem odżywczym i przeciwutleniaczem. Jeden pomidor średniej wielkości może zapewnić około 28% referencyjnego dziennego spożycia (RDI).
- Niezbędny minerał, potas, jest korzystny dla kontroli ciśnienia krwi i zapobiegania chorobom serca.
- Witaminę K1. Znana również jako filochinon, witamina K jest ważna dla krzepnięcia krwi i zdrowia kości.
- Folian (witamina B9). Jedna z witamin z grupy B, folian, jest ważny dla prawidłowego wzrostu tkanek i funkcjonowania komórek. Jest on szczególnie ważny dla kobiet w ciąży.
Antyoksydanty w pomidorach
Zawartość witamin i flawonoidów (antyoksydantów) w pomidorach może się znacznie różnić w zależności od odmiany tego warzywa a także okresu zbiorów.
Głównymi antyoksydantami, które znajdziesz w pomidorach są:
- Likopen, czerwony pigment i przeciwutleniacz, był szeroko badany pod kątem jego korzystnego wpływu na zdrowie.
- Beta karoten. Beta-karoten jest przeciwutleniaczem, który często nadaje pokarmowi żółty lub pomarańczowy odcień, jest przekształcany w witaminę A w organizmie.
- Naringenin. W badaniu na myszach wykazano, że ten flawonoid występujący w skórce pomidora zmniejsza stan zapalny i chroni przed różnymi chorobami.
- Kwas chlorogenowy. Silny związek przeciwutleniający, kwas chlorogenowy, może obniżać ciśnienie krwi u osób z jego podwyższonym poziomem.
Za bogatą barwę pomidorów odpowiadają chlorofile i karotenoidy, takie jak wymieniony wyżej likopen.
W jakich schorzeniach pomidory mogą być pomocne?
Spożywanie pomidorów i produktów, których są bazą wiąże się z poprawą zdrowia skóry, a także niższym ryzykiem chorób serca i nowotworów. Zobaczmy zatem co na ten temat mówią badania.
Pomidory a choroby serca
Choroby serca – w tym zawały serca i udary – to najczęstsza przyczyna śmierci na świecie.
Badanie przeprowadzone na mężczyznach w średnim wieku powiązało niski poziom likopenu i beta-karotenu we krwi ze zwiększonym ryzykiem zawałów serca i udarów mózgu (Karppi i in. 2012, Karppi i in. 2012). Coraz więcej dowodów z badań klinicznych sugeruje, że suplementacja likopenem może pomóc obniżyć poziom „złego” cholesterolu LDL (Palozza i in. 2012).
Badania kliniczne produktów pomidorowych wskazują na korzyści w walce z zapaleniem i markerami stresu oksydacyjnego (Riso i in. 2006, Basu i Imrhan 2007). Wykazują również działanie ochronne na wewnętrzną warstwę naczyń krwionośnych i mogą zmniejszać ryzyko krzepnięcia krwi (Palomo i in. 2012, Palomo i in. 2012).
Pomidory a nowotwory
Badania obserwacyjne wykazały powiązania między pomidorami – i produktami z pomidorów – oraz mniejszą liczbą przypadków raka prostaty, płuc i żołądka (Giovanucci 1999, Giovanucci 2002).
Chociaż uważa się, że wysoka zawartość likopenu jest odpowiedzialna za ten efekt, przeprowadzenie wysokiej jakości badań na ludziach było konieczne dla potwierdzenia przyczyny tych korzyści dla zdrowia (Chen i in. 2013, Holzapfel i in. 2013, Lin i in. 2015).
Badania przeprowadzone na kobietach pokazuje, że wysokie stężenia karotenoidów – występujące w dużych ilościach w pomidorach – mogą chronić przed rakiem piersi (Sato i in. 2002, Aune i in. 2012).
Pomidory a zdrowie skóry
Uważa się, że pomidory działają korzystnie dla zdrowia skóry.
Pokarmy na bazie pomidorów bogate w likopen i inne związki roślinne zawarte w tych warzywach mogą chronić przed poparzeniami słonecznymi (Stahl i in. 2006, Aust i in. 2005).
Według jednego z badań osoby, które codziennie przez 10 tygodni spożywały 40 gramów koncentratu pomidorowego (dostarczającego 16 mg likopenu) z oliwą z oliwek, doświadczały o 40% mniej oparzeń słonecznych od grupy kontrolnej (Stahl i in. 2001).
Kiedy lepiej ograniczać lub unikać spożywania pomidorów?
Pomidory generalnie cieszą się dobrą tolerancją, a alergia na nie występuje stosunkowo rzadko. Co ciekawe, osoby uczulone na pyłki traw częściej od innych wykazują alergię również na to warzywo. Drugim elementem przeciwwskazań jest obecność w nich lektyn – naturalnych białek służących roślinom do samoobrony przed zwierzętami. Powodują one wzdęcia oraz nieszczelność jelit, wywołują również reakcję immunologiczną organizmu. Nie oznacza to, że należy kompletnie wyłączyć pomidory z diety, ale jednak nie przesadzać z ich ilościami. Lektyny można znaleźć w wielu innych potencjalnie zdrowych pokarmach, takich jak np. papryka, jagody goji, orzechy nerkowca, migdały czy dynia.
Pomidory są pełne przeciwutleniaczy i mogą pomóc w walce z wieloma chorobami. Są szczególnie bogate w likopen, związek roślinny związany z poprawą zdrowia serca, profilaktyką raka i ochroną przed oparzeniami słonecznymi. Reasumując, pomidory mogą być cennym elementem zdrowej diety.
Bibliografia
https://www.goodhousekeeping.com/health/diet-nutrition/a33339185/tomato-health-benefits/
https://www.health.com/nutrition/health-benefits-tomatoes
https://www.healthline.com/nutrition/foods/tomatoes
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3438755/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3742263/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10050865/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11340098/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12010859/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12424325/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15830922/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16465309/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16569044/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16929242/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22158914/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22760559/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22965217/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22969932/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23045517/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23883692/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25573005/
https://www.webmd.com/food-recipes/ss/slideshow-tomato-health-benefits
Tagi: kwas chlorogenowy, likopen, naringenin, pomidory
Komentarzy