Trombocyty, erytrocyty, leukocyty i osocze – tak prezentuje się pełen skład Twojej krwi. Po czwartkowym artykule dotyczącym erytrocytów, dziś bierzemy pod lupę płytki krwi – trombocyty, które pełnią bardzo istotne funkcje w regeneracji Twojego organizmu. Jednocześnie zachęcamy do aktywnego uczestnictwa w Światowym Dniu Krwiodawcy, który wypada 14 czerwca. Pamiętaj, że możesz upiec dwie pieczenie na jednym ogniu – z jednej strony pomóc potencjalnie potrzebującym, z drugiej zaś – uzyskać informacje odnośnie własnego stanu zdrowia, ponieważ pobranie krwi łączy się z uzyskaniem wyników badań, m.in. z morfologii.

Morfologia jest rutynowym badaniem, często bagatelizowanym przez lekarzy. Potrafią oni wskazywać silnie zaburzone wyniki morfologii jako pewną specyfikę, cechę indywidualną pacjenta. Wszelkie odchylenia od normy są niepokojące i mogą być sygnałem poważnego schorzenia, dlatego nie można ich ignorować. Żeby móc odpowiednio zareagować należy wiedzieć w jaki sposób czytać i interpretować wyniki. Zapraszam do dzisiejszej lektury, gdzie skoncentrujemy się na części wyników morfologii, dotyczących trombocytów. Normy zostały zawężone zgodnie z perspektywą holistyczną, wedle której bliskość do dolnej lub górnej granicy może wskazywać potencjalnie na stopniowo rozwijające się schorzenie.

 

Czym są trombocyty i jakie pełnią funkcje?

Trombocyty w porównaniu do czerwonych i białych krwinek są składową krwi, cieszącą się potencjalnie najmniejszym zainteresowaniem. Niemniej jednak to właśnie one pędzą na pomoc w sytuacji, w której zranisz swoje naczynia krwionośne. Trombocyty są najmniejszymi cząsteczkami występującymi w krwi. Nie posiadają jądra komórkowego i powstają w szpiku kostnym. Od momentu powstania, płytka krwi krąży po Twoim organizmie od 5 do 10 dni, po czym jest rozkładana w śledzionie. W mikrolitrze zdrowej krwi znajduje się od 150 tysięcy do 440 tysięcy trombocytów.

W sytuacji uszkodzenia naczynia krwionośnego, do głosu dochodzą płytki krwi. Obecna w nich serotonina dba o to, by naczynie zrosło się na nowo, a za pomocą fibryny, będącej swego rodzaju „spoiwem”, trombocyty „zaklejają” naczynie krwionośne i chronią ciało przed utratą większej ilości krwi. Gdybyśmy mieli ich niewystarczającą ilość, moglibyśmy się wykrwawić przy najmniejszym skaleczeniu.

 

Płytki krwi (trombocyty) – jakie ich parametry obejmuje morfologia?

W badaniu, poddawane analizie się następujące parametry płytek krwi:

• Trombocyty – ilość płytek krwi w jednostce krwi
• MPV – to informacja o średniej objętości płytki krwi, mówi czy ma ona odpowiednią objętość, jest za mała lub zbyt duża
• PDW – wskazuje na to jaki procent Twoich płytek odstaje od tych standardowego rozmiaru
• P-LCR – to wskaźnik stężenia dużych płytek krwi

 

Analiza wyników badań morfologii – trombocyty (płytki krwi)

Tak jak zaznaczyliśmy wyżej, trombocyty odgrywają kluczową rolę w procesie krzepnięcia Twojej krwi. Ich ilość na bezpośredni wpływ na Twoją zdolność do przeżycia. Gdybyś miała/miał ich niewystarczającą ilość, groziłoby Ci wykrwawienie przy najmniejszym skaleczeniu. Jednakże, nie tylko ich niedobór, ale także nadmiar są zagrożeniem dla Twojego życia. Zbyt duża ilość płytek może prowadzić do nadmiernej krzepliwości, a tym samym – do powstawaniu „nieplanowanych” zakrzepów.

Normy dla osób dorosłych:

Kobiety i mężczyźni: od 150 do 400 tys/mm3

Obniżony poziom trombocytów (płytek krwi), trombocytopenia – interpretacja

Niższa ilość płytek krwi, nazywana trombocytopenią zazwyczaj towarzyszy obniżonej liczbie czerwonych krwinek. W niektórych przypadkach, może współwystępować także niedoborom białych krwinek. Ilość poniżej 50 tys/mm3 stanowi ryzyko nadmiernych krwawień, natomiast wartość poniżej 10 tys/mm3 jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia. Często za ich niedobory odpowiadają przewlekłe infekcje wirusowe.  Cierpiąc na niedobór płytek krwi masz tendencję do powstawania siniaków i podskórnych wylewów, np. w formie „pajączków”.

Obniżony poziom trombocytów (płytek krwi) – możliwe przyczyny

Niedostateczną ilość płytek krwi mogą powodować:

– przyjmowanie leków rozrzedzających krew

– niedobory substancji odżywczych, takich jak witaminy z grupy B: B6, B9 (kwas foliowy) i B12, a także miedzi, żelaza i cynku

– choroby, takie jak: infekcje, zakażenia, wirusy, choroby autoimmunologiczne, toczeń trzewny, zespół wykrzepiania wewnątrznaczyniowego

Podwyższony poziom trombocytów (płytek krwi), trombocytoza – interpretacja

Sytuacja, w której masz podwyższony poziom płytek krwi niesie ryzyko zaczopowania naczyń krwionośnych. Wzrasta ryzyko poważnych chorób układu krwionośnego – miażdżycy, udaru czy zawału. Ich wysoki poziom może jednocześnie wskazywać na przewlekły stan zapalny układu krwionośnego, nasilone uszkodzenie śródbłonka naczyń, co z kolei wpływa na podwyższenie ryzyka wystąpienia zmian miażdżycowych.

Podwyższony poziom trombocytów (płytek krwi) – możliwe przyczyny

Nadmiar ilości płytek krwi mogą powodować:

– poważniejsze zranienia (np. podczas porodu)

– przewlekłe choroby w których dochodzi do uszkodzenia i krwawienia wewnętrznego, np. wrzody

– ostre infekcje

– anemia

– ciężki wysiłek fizyczny

– zaburzenie gospodarki cukrowej: cukrzyca typu 1 i 2, insulinooporność

– leukemia

– czerwienica prawdziwa

– przyjmowanie doustnych tabletek antykoncepcyjnych

 

Analiza wyników badań morfologii – MPV

Na podstawie MPV określamy średnią objętość płytki krwi. Wskaźnik ten mówi o tym, czy płytki są zbyt duże, zbyt małe, czy może są odpowiedniego rozmiaru.

Normy dla osób dorosłych:

Kobiety i mężczyźni: 7,5-10,5 fl

Obniżony poziom MPV – interpretacja

Obniżona wartość MPV wskazuje na to, że płytki są mniejsze niż powinny, a co za tym idzie – mogą nie radzić sobie odpowiednio w procesie obejmującym krzepliwość krwi przy uszkodzeniu naczyń krwionośnych.

Obniżony poziom MPV – możliwe przyczyny

Najczęstszą przyczyną niskiego MPV jest obniżone wytwarzanie płytek w szpiku kostnym i jego zaburzone działanie. Młode płytki, schodząc z „linii produkcyjnej” są większego rozmiaru od tych, które są na skraju swojego „życia”.

Podwyższony poziom MPV – interpretacja

Podwyższona wartość MPV mówi o tym, że we krwi jest duża ilość większych i olbrzymich płytek.

Podwyższony poziom MPV – możliwe przyczyny

W związku z tym, że młode płytki są większe od starszych, swoją uwagę należy skierować na możliwe powody związane z podwyższonym wytwarzaniem i szybszym uwalnianiem płytek do krwi będącej w obiegu. Może to być związane z infekcjami, albo wewnętrznymi krwawieniami.

 

Analiza wyników badań morfologii – PDW

Wskaźnik PDW, czyli anizocytoza płytek krwi, informuje, jaki procent płytek odbiega pod względem wielkości od przeciętnej płytki krwi i jest istotnym uzupełnieniem opisanego wyżej MPV. W przypadku uzyskania wyniku znajdującego się w normie, oznacza on, że we krwi dominują płytki krwi o podobnej wielkości.

Normy dla osób dorosłych:

Kobiety i mężczyźni: 6,3-11 fl lub 43 do 58%

Obniżony poziom PDW – interpretacja

Obniżony poziom PDW nie jest traktowany jako wynik istotny klinicznie i nie powinien stanowić powodu do niepokoju.

Podwyższony poziom PDW – interpretacja

W przypadku przekroczenia górnej wartości normy, można przyjąć założenie, że w krwioobiegu obecne są trombocyty o zróżnicowanej wielkości.

Podwyższony poziom PDW – możliwe przyczyny

Podwyższony wskaźnik PDW wskazuje na zaburzenie procesu wytwarzania płytek krwi w szpiku kostnym, a także na możliwe występowanie infekcji przewlekłej.

 

Analiza wyników badań krwi – P-LCR

P-LCR wskazuje poziom stężenia dużych płytek krwi. Od niedawna pomiar tego parametru wszedł do standardu pakietu morfologii, wcześniej wykonywano go dodatkowo, jako uzupełnienie obrazu związanego ze zdiagnozowanym zaburzeniem wielkości i ilości trombocytów.

Normy dla osób dorosłych:

Kobiety i mężczyźni: <30% dużych płytek krwi

Obniżony poziom P-LCR – interpretacja

W związku z tym, że P-LCR powinniśmy interpretować w połączeniu z innymi parametrami krwi, nie powinniśmy przejmować się jego obniżonym wynikiem, jeśli pozostałe wskaźniki pozostają w ustalonych normach. Natomiast, jeśli obniżona wartość współtowarzyszy innym zaburzeniom parametrów referencyjnych, wtedy możemy wnioskować o zaburzeniach wynikających z innych parametrów.

Podwyższony poziom P-LCR – interpretacja

Podobnie jak wyżej, zazwyczaj występuje przy nieprawidłowych wynikach pozostałych parametrów odnoszących się do krwi. Podwyższenie tego wskaźnika sugeruje występowanie zaburzeń w układzie krwionośnym, związanym z procesem produkcji płytek krwi, a także ich „utylizacją”. Mówi on o tym, że powstałe płytki mają dłuższy czas przeżycia, a także mają tendencję do łączenia się w większe struktury, które mogą generować ryzyko występowania zmian miażdżycowych.

Podwyższony poziom P-LCR – możliwe przyczyny

Podwyższony poziom P-LCR może wynikać z zaburzenia pracy śledziony, a także z nieodpowiedniego rozkładu płytek, wskazujące na infekcję. Inną przyczyną może być niedobór witamin z grupy B: B9 i/lub B12.

 

Trombocyty (płytki krwi) – podsumowanie

Płytki krwi pełnią niezwykle ważną funkcję dla Twojego przetrwania. Zarówno ich nadmiar jak i niedobór generuje olbrzymie niebezpieczeństwo. Dlatego też warto jest zadbać o odpowiednią ilość krwi, poprzez odpowiednią dietę czy też dodatkową suplementacją składnikami istotnymi dla zdrowia krwi, o których mówiliśmy w naszym pierwszym artykule niniejszej serii.

 

Linki:

Interpretacja wyników morfologii cz. 1. Erytrocyty (czerwone krwinki)

Interpretacja wyników badań morfologii cz. 3. Leukocyty (białe krwinki)

 

Bibliografia

Haspelmath M, Sims A. D. (2010). Understanding Morphology, 2nd edition, The Ohio State University, Hodder Education, Londyn.

Ihnatowicz P., Ptak E. (2017). Masz to we krwi. Morfologia, Hashimoto, Cholesterol. Wyniki, diety, wskazówki. Wydawnictwo Publicat, Poznań.

Ursinus L. (2016). Co mówi Twoja krew. Holistyczne spojrzenie na wyniki badań laboratoryjnych, Wydawnictwo Vital, Białystok.

Tagi: interpretacja badań, morfologia, MPV, P-LCR, PDW, płytki krwi, trombocyty