Czym jest szpinak?
Szpinak jest jednym z najzdrowszych warzyw liściastych. Jego delikatne i pyszne liście są wspaniałym udoskonaleniem każdego dania. Popeye miał rację, jedząc go codziennie, ponieważ znajduje się na szczycie listy wartościowego pożywienia i to nie bez powodu! Dzięki wysokiej wartości odżywczej i wyjątkowemu smakowi nie dziwi fakt, że znalazł się na liście ulubionych dodatków do potraw ludzi na całym świecie.
Historia szpinaku
Warzywo zostało prawdopodobnie wyhodowane ze Spinacia tetranda, dzikiej jadalnej zieleni znalezionej w Nepalu. W 647 r. został przewieziony z Nepalu do Chin, gdzie określano go mianem „perskiej zieleni”. Szpinak został sprowadzony przez Maurów z Afryki Północnej do Hiszpanii w XI wieku. W średniowieczu był uprawiany i sprzedawany w całej Europie, a w Anglii był znany jako „warzywo hiszpańskie”. Dopiero w 1400 roku stał się podstawą w kuchni śródziemnomorskiej.
Prace hodowlane ze szpinakiem rozpoczęły się na poważnie na początku XX wieku, kiedy hodowcy zaczęli wybierać i hybrydyzować odmiany szpinaku o wyższej odporności na choroby i te, które wolniej się psują. Jakie wartości odżywcze ma szpinak? W jakich schorzeniach szpinak może być pomocny? Kiedy lepiej ograniczać lub unikać spożywania szpinaku? Zapraszam do dzisiejszej lektury.
Jakie wartości odżywcze ma szpinak?
Jedna szklanka surowego szpinaku zawiera jedynie 7 kalorii! Ponadto, szpinak jest bogatym źródłem takich minerałów jak wapń, żelazo, magnez, potas. Jeśli chodzi zaś o witaminy, to znajdziemy w nim duże ilości beta-karotenu (witaminy A), kwasu foliowego (witamina B9), tiaminy (witamina B1), witaminy C oraz witaminy E. Ponadto, zawiera on pewne ilości fosforu, błonnika i witaminy K. Większość kalorii w szpinaku pochodzi z białka oraz węglowodanów.
Szpinak i wchłanialność minerałów w nim zawartych
Szpinak jest świetnym źródłem żelaza i jeśli chcemy podnieść jego absorpcję warto uzupełnić go o pokarm z wysoką zawartością witaminy C. Pomimo dużej ilości wapnia, ten zawarty w tym warzywie charakteryzuje się utrudnioną wchłanialnością ze względu na duże ilości szczawianów. Szpinak jest także doskonałym źródłem magnezu mającego udział w setkach biochemicznych reakcji zachodzącym w naszym ciele.
W jakich schorzeniach szpinak może być pomocny?
Szpinak poza jest także skarbnicą antyoksydantów. Wpływa korzystnie na wzrok, w związku z obecnością luteiny i zeaksantyny. Są one przechowywane w niewielkiej części siatkówki i chronią oczy przed uszkodzeniem przez słońce oraz w dłuższej perspektywy poprawiają widzenie. Ponadto, stwierdzono pozytywne działanie szpinaku m.in. obszarach takich jak: zapobieganie wypadaniu włosów, redukcja wagi, poprawa trawienia, wzmacnianie kości oraz trądzik.
Szpinak a wzmacnianie odporności
To warzywo jest pełne przeciwutleniaczy, które chronią komórki odpornościowe przed uszkodzeniami środowiskowymi i wspierają organizm w produkcji białych krwinek niszczących drobnoustroje. Ponadto przeciwutleniacze w szpinaku chronią enzymy, które naprawiają uszkodzenia DNA, zwiększając w ten sposób zdolność organizmu do samoodmładzania.
Szpinak i inne zielone warzywa zawierają chlorofil. Kilka badań, w tym badanie z 2011 r. przeprowadzone na 12 000 zwierząt, wykazało, że chlorofil skutecznie blokuje rakotwórcze działanie amin heterocyklicznych (McQuistan, Simonich i in. 2011). Powstają one podczas grillowania potraw w wysokiej temperaturze. Może to przyczynić się do zapobiegania rozwoju chorób nowotworowych.
Szpinak a choroby serca
Ze względu na wysoką zawartość potasu szpinak jest zalecany osobom z wysokim ciśnieniem krwi. Potas może także pomóc zmniejszyć wpływ sodu na organizm. Niskie spożycie potasu może być równie silnym czynnikiem ryzyka rozwoju wysokiego ciśnienia krwi, jak wysokie spożycie sodu. Jak wspomniano wcześniej, szpinak ma wysoką zawartość witaminy C, która jest bardzo pomocna dla serca. Oprócz tego szpinak ma również inne składniki odżywcze, takie jak beta-karoten, kwas foliowy, magnez i potas, które przyczyniają się do zdrowia układu sercowo-naczyniowego. Działają razem, aby zapobiec utlenianiu cholesterolu, a także obniżyć poziom homocysteiny.
Szpinak a cukrzyca
Warzywo będące bohaterem tego artykułu, zawiera przeciwutleniacz znany jako kwas alfa-liponowy, który, jak wykazano, obniża poziom glukozy, zwiększa wrażliwość na insulinę i zapobiega zmianom wynikającym ze stresu oksydacyjnego u pacjentów z cukrzycą. Badania nad kwasem alfa-liponowym wykazały również zmniejszenie neuropatii obwodowej i neuropatii autonomicznej u diabetyków. Jednak, w większości badań stosowano dożylny kwas alfa-liponowy i nie jest pewne, czy suplementacja doustna przyniesie takie same korzyści.
Kiedy lepiej ograniczać lub unikać spożywania szpinaku?
Jeśli bierzesz leki rozrzedzające krew, takie jak warfaryna, ważne jest, aby w sposób nagły nie zmieniać ilości spożywanego pokarmu zawierającego witaminę K, która odgrywa ważną rolę w krzepnięciu krwi. Spożywanie zbyt dużej ilości potasu może być szkodliwe dla tych, których nerki nie są w pełni funkcjonalne. Jeśli nerki nie są w stanie usunąć nadmiaru potasu z krwi, może mieć to opłakane skutki, włącznie ze śmiercią. Ważne jest, aby osoby mające problemy z nerkami nie przekraczały dopuszczalnej dawki potasu. W przypadku pojawienia się problemów z nerkami, dopuszczalny poziom potasu najlepiej skonsultować ze swoim lekarzem. Szpinak najlepiej spożywać w ramach zróżnicowanej diety.
Bibliografia
https://www.medicalnewstoday.com/articles/159283
https://www.medicalnewstoday.com/articles/270609
https://www.medicalnewstoday.com/articles/301506
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3486520/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23678828
https://underwoodgardens.com/history-spinach/
Tagi: Kwas alfa-liponowy, przeciwutleniacze, szczawiany, szpinak, żelazo
Komentarzy