Czym jest cynk?
Cynk jest niezbędnym minerałem, którego nasz organizm nie jest w stanie produkować. Oznacza to, że musimy go pozyskiwać poprzez dietę lub dodatkową suplementację. Cynk odgrywa bardzo poważną rolę w naszym organizmie. Jest niezbędny do odpowiedniego funkcjonowania naszego wrodzonego i nabytego układu odpornościowego. Odpowiada też za utrzymanie integralności naszej skóry i komórek pośredniczących w odporności, takich jak neutrofile i limfocyty typu T. Badania wykazały, że osoby z niedoborem cynku są bardziej podatne na infekcje, a także dłużej dochodzą do zdrowia. Cynk ponadto odpowiada za aktywność ponad 300 różnych enzymów w naszym ciele.
Homeostaza cynku
Homeostaza to zdolność utrzymywania stałości parametrów wewnątrz i zewnątrzkomórkowych. Zwykle odnosi się do samoregulacji procesów biologicznych.
Homeostaza cynku jest dokładnie kontrolowana w każdej komórce, a każda deregulacja powoduje upośledzenie normalnych funkcji. Konsekwencje upośledzenia homeostazy można zaobserwować w wielu modelach chorób, takich jak infekcje, alergie, choroby autoimmunologiczne i nowotwory. Niedobór cynku negatywnie wpływa na procesy wytwarzania i różnicowania elementów morfotycznych krwi, czyli hemopoezę. Zaburza to odpowiedź immunologiczną na wielu poziomach molekularnych, komórkowych i ogólnoustrojowych.
W jaki sposób cynk wpływa na wzmacnianie odporności organizmu? Przy jakich infekcjach i dolegliwościach cynk bywa pomocny? Jakie są zalecenia związane z przyjmowaniem cynku i gdzie go znajdę? Zapraszam do dalszej lektury.
W jaki sposób cynk wpływa na wzmacnianie odporności organizmu?
Naukowcy wskazali, że białka wabią cynk do kluczowych komórek, który odpowiada w pierwszej kolejności na pojawienie się infekcji. Cynk następnie wchodzi w interakcję z procesem niezbędnym do walki z infekcją, dzięki czemu pomaga wyważyć odpowiedź tak, by nie wymknęła się spod kontroli i nie doszło do tzw. „burzy cytokinowej”, będącej jedną z głównych przyczyn olbrzymiej ilości zgonów podczas epidemii „Hiszpanki”.
Niedobór cynku i jego konsekwencje
Niedobór cynku wpływa również na zaburzenie rozwoju odporności nabytej. Dzieje się tak poprzez zapobieganie zarówno wzrostowi, jak i niektórym funkcjom limfocytów T, takim jak aktywacja, wytwarzanie cytokin Th1 i pomoc limfocytom typu B. Jednocześnie w tej sytuacji niedoboru, rozwój limfocytów B i wytwarzanie przeciwciał, szczególnie immunoglobuliny G, jest upośledzone. Niedobór cynku wpływa także na makrofagi, kluczowe komórki pełniącą wiele funkcji immunologicznych, co może rozregulować zabijanie wewnątrzkomórkowe, produkcję cytokin i fagocytozę. Wpływ cynku na tych kluczowych pośredników reakcji immunologicznych jest zakorzeniony w niezliczonych rolach cynku w podstawowych funkcjach komórkowych. Zalicza się do nich replikacja DNA, transkrypcja RNA, podział komórek i aktywacja komórek. Apoptoza to naturalny proces zaprogramowanej oraz podlegającej kontroli śmierci komórki w organizmie komórkowym. Dzięki temu mechanizmowi z organizmu usuwane są zużyte lub uszkodzone komórki. Potwierdzono, że apoptozę potęguje niedobór cynku w organizmie. Cynk działa również jako przeciwutleniacz.
Przy jakich infekcjach i dolegliwościach cynk bywa pomocny?
Jak wskazują badania, cynk jest pomocny przy wielu rozmaitych problemach zdrowotnych. Zalicza się do nich chociażby typowe przeziębienia, trądzik, zwyrodnienie plamki żółtej związane z wiekiem, a także problemy z płodnością. Wspiera także w procesie gojenia się ran, co zostało wcześniej wskazane w związku z udziałem w utrzymaniu integralności skóry. Jest skutecznym wsparciem w przypadku zatruć pokarmowych i przewlekłych biegunek, które każdego roku zabijają aż 1,6 miliona dzieci poniżej 5 lat na całym świecie (Larson, Saha, Nazrul, 2009). Cynk wspomaga procesy poznawcze i pamięć.
Cynk a choroby przewlekłe związane z wiekiem
Badanie przeprowadzone przez naukowców z Oregon State University (Ho, Wong, Rinaldi 2013) wykazało, że poprawa poziomu cynku poprzez dietę i suplementację może zmniejszyć ryzyko przewlekłych chorób. Od dziesięcioleci wiadomo, że cynk odgrywa znaczącą rolę w funkcjonowaniu układu odpornościowego. Niedobór jest związany ze zwiększonym stanem zapalnym w przewlekłej chorobie i uruchamianiem nowych procesów zapalnych.
Cynk a infekcje wirusowe
Poziom cynku jest kluczowym czynnikiem, który może wpływać na odporność przeciwwirusową. Szczególnie że populacje z niedoborem cynku są często najbardziej narażone na zakażenia wirusowe, takie jak HIV lub wirus zapalenia wątroby typu C. W ciągu ostatnich 50 lat zgromadzono mnóstwo dowodów, aby wykazać przeciwwirusowe działanie cynku przeciwko różnym wirusom i za pomocą licznych mechanizmów. Badania znalazły zastosowanie terapeutyczne cynku w zakażeniach wirusowych, takich jak wirus opryszczki pospolitej i przeziębienie (Read, Obeid i in. 2019).
COVID-19 jest nową chorobą i wciąż się o niej uczymy, więc do tej pory nie przeprowadzono żadnych szczegółowych badań nad wykorzystaniem cynku w jej leczeniu. Niemniej jednak wykazano, że cynk hamuje aktywność i replikację innego koronawirusa (SARS-CoV, który spowodował wybuch epidemii w 2002 r.). Teoretycznie ssanie pastylek cynku lub jego suplementacja w innej formie, we wczesnych stadiach COVID-19 może zmniejszyć nasilenie objawów i czas trwania choroby, ale nie zostało to udowodnione.
Jakie są zalecenia związane z przyjmowaniem cynku i gdzie go znajdę?
Cynk jest obecny w wielu różnych produktach spożywczych, ale ważne jest, aby pamiętać, że fityniany (główna forma magazynowania fosforu) mogą wiązać cynk i hamować jego wchłanianie. Fityniany znajdują się w chlebie pełnoziarnistym, płatkach zbożowych i roślinach strączkowych. Oznacza to, że cynk zawarty w ziarnach i roślinach nie jest tak dobrze wchłaniany, jak cynk występujący w owocach morza i mięsie. Najlepszymi jego źródłami są: ostrygi, wołowina, kraby homary, fasolka po bretońsku, nasiona dyni, sery i jogurty.
Wegetarianie powinni pamiętać, że produkty takie jak czosnek i cebula mogą zwiększać wchłanianie cynku z pokarmów roślinnych.
Suplementy cynku i dawkowanie
Nie zaleca się suplementacji cynku dzieciom, ponieważ ryzyko niedoboru cynku jest niskie i łatwo może rozwinąć się toksyczność cynku. Suplementy cynku należy podawać dzieciom wyłącznie pod nadzorem lekarza, przy stwierdzonym jego niedoborze. W przypadku dorosłych maksymalne zalecane ilości to 40mg dziennie i nie powinny być przekraczane w dłuższej perspektywie. Według McCarty’ego i DiNicolantonio (2020) suplementacja cynku nie powinna przekraczać 30-50mg dziennie.
Zobacz też:
Przeciw koronawirusowi cz. 1. Kwas alfa-liponowy.
Przeciw koronawirusowi cz. 2. Spirulina.
Przeciw koronawirusowi cz. 3. N-acetylocysteina.
Przeciw koronawirusowi cz. 5. Glukozamina.
Przeciw koronawirusowi cz. 6. Selen.
Przeciw koronawirusowi cz. 7. Czarny bez.
Przeciw koronawirusowi cz. 8. Beta-glukan
Bibliografia
https://academic.oup.com/advances/article/10/4/696/5476413
https://www.drugs.com/medical-answers/zinc-protect-you-covid-19-boost-immune-system-3535446/
https://journals.plos.org/plosmedicine/article?id=10.1371/journal.pmed.1000175
https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-3-030-16073-9_8
https://www.medicalnewstoday.com/articles/263176#benefits
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2277319/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9701160
https://www.sciencedaily.com/releases/2013/02/130207131344.htm
https://www.todaysdietitian.com/newarchives/010713p52.shtml
Tagi: COVID-19, Cynk, Koronawirus, Pakiet przeciwkoronawirusowy, SARS-CoV-2
Komentarzy