W chłodniejszych miesiącach Medycyna Chińska zaleca spożywanie ciepłych posiłków, głównie gotowanych, z dodatkiem rozgrzewających przypraw, takich jak imbir, goździki, cynamon, pieprz kajeński, chrzan oraz kurkuma. Dzięki termicznej naturze wymienione przyprawy równoważą energetycznie posiłki. Oprócz tego dodawanie przypraw może nieść za sobą szereg innych korzyści. Zapraszamy do lektury!
Imbir – najstarsze lekarstwo świata?
Imbir jest jedną z najstarszych roślin leczniczych w medycynie naturalnej, nie wiadomo jednak skąd dokładnie pochodzi. Do Europy został sprowadzony z Ziemi Świętej. Obecnie imbir nie występuje w stanie naturalnym, jest uprawiany i rozmnażany poprzez podział kłączy. W najstarszym chińskim zielniku, którego pochodzenie datuje się na około 2800 r. p.n.e. imbir został zaliczony do leków klasy drugiej, czyli do grupy 120 ziół łagodzących ciężkie choroby.
Jadalny korzeń imbiru jest obecnie wykorzystywany głównie w postaci proszku, jako przyprawa do dań kuchni orientalnej. Świeży korzeń jest bogaty w olejki eteryczne, dlatego doskonale sprawdza się w naparach oczyszczających górne drogi oddechowe. Liczne badania potwierdzają jego właściwości przeciwwymiotne oraz łagodzenie objawów niestrawności.
Imbir jest także zalecany pacjentom poddanym chemioterapii, w przypadku wystąpienia u nich nudności. Dodatkowo obecne w imbirze substancje czynne są skuteczne w przypadku raka wątroby, odbytu, piersi, skóry i pęcherzyka żółciowego.
Badania potwierdzają też, że jest silnym antyoksydantem i naturalnym środkiem łagodzącym stany zapalne, ból i obrzęki. Co więcej przeprowadzony w 2003 r. eksperyment na gryzoniach wykazał antyradiacyjne właściwości imbiru w stosunku do promieniowania gamma.
Jak stosować imbir na wzmocnienie odporności?
Medycyna Chińska zalicza imbir do smaku ostrego, świeży jest ciepły, a suszony gorący. Ma właściwości wysuszające, ogrzewające i zmniejszające nawilżające właściwości słodkiego jedzenia. Wspomaga trawienie produktów mlecznych, zmniejsza właściwości wzdymające fasoli, pomaga w trawieniu białka zwierzęcego i roślinnego, a także trawieniu tłuszczy powodując zwiększone wydzielanie żółci.
Co więcej leczy migreny, zapobiega obrzękom, działa moczopędnie, napotnie (świeży korzeń) oraz rozkurczowo na jelita, wspomaga oczyszczanie organizmu z toksyn, wzmacnia skórę, a dzięki zawartości krzemu wzmacnia włosy, zęby i paznokcie. Wspomaga przyswajanie przez organizm wapnia, pomaga w zwalczaniu stanów zapalnych kości. Ma pozytywny wpływ na naczynia krwionośne dzięki obecności manganu.
Dzięki swojej ogrzewającej naturze usuwa wiatr (przejściowe bóle, skurcze, drgawki, drżenie, nerwowość, zawroty głowy, rozchwianie emocjonalne). Ważne: Imbir nie powinien być stosowany przez osoby z objawami gorąca. Jedzony na pusty żołądek może spowodować niestrawność.
Oprócz dodatku do dań, imbir można pić w postaci herbatki, szczególnie polecanej osobom z objawami zimna (niechęć do zimna, chęć ogrzania się, uczucie zimna w kończynach, zimno i ból w podbrzuszu). Popularne są także nalewki oraz piwa imbirowe. W zimie warto pić rozgrzewający napój ze startego imbiru z cytryną i miodem.
Ważne: Imbiru nie należy podawać osobom, które przyjmują leki przeciwkrzepliwe (np. aspirynę). Zbyt duże spożycie imbiru może doprowadzić nawet do krwawień. Imbir posiada także właściwości obniżające poziom cukru we krwi, stąd osoby chore na cukrzycę również powinny ostrożnie go stosować. Połączenie imbiru z lekami na nadciśnienie zwiększa ryzyko nadmiernego obniżenia ciśnienia krwi.
Pieprz kajeński – pieprz czy papryka?
Papryka, z której pochodzi pieprz cayenne (kajeński) ma barwę czerwoną i należy do rodziny Capsicum – papryk o bardzo ostrym smaku, które popularnie nazywa się papryczkami chili. Swoją nazwę posiada od regionu pochodzenia – Cayenne z Gujany Francuskiej. Obecnie jest uprawiany głównie w Indiach, Afryce Wschodniej, Meksyku i Stanach Zjednoczonych.
Pieprz cayenne to ususzony i dobrze zmielony proszek wytwarzany z nasion i strąków papryki. Jest bogaty w beta-karoten oraz witaminę A. Ponadto zawiera witaminę C, witaminę B6, witaminę E, potas, mangan i flawonoidy. Doprawia się nim przyprawy ostre, takie jak curry. Wspomaga przemianę materii, stosowany jest w medycynie naturalnej do leczenia problemów gastrycznych, chorób krążenia i stanów zapalnych gardła. Często stosowany jako składnik suplementów wspomagających odchudzanie.
Jak stosować pieprz kajeński na wzmocnienie odporności?
TCM zalicza pieprz kajeński do smaku ostrego o działaniu napotnym i rozgrzewającym. Stosuje się go do usuwania z organizmu pasożytów. Należy jednak pamiętać, iż może pogarszać stan zdrowia osób suchych, wietrznych, nerwowych lub szczupłych.
Papryka ta może być używana jako przyprawa w kuchni do owoców morza i ryb. Można nią także posypać zupę. Sprawdza się jako dodatek do mięs. Może być stosowany w tworzeniu marynat, ketchupów, czekolady i żywności wędzonej.
Chrzan – korzeń bogaty w witaminę C
Chrzan należy do bylin z rodziny krzyżowych. Spotykany jest w Europie oraz Azji. W Polsce występuje dziko na polach i w ogrodach, jest również hodowany do celów spożywczych.
W świeżym korzeniu chrzanu znajduje się glikozyd siarkocyjanowy sinigryna, która pod wpływem enzymów rozpada się na glukozę oraz izosiarkocyjanian allilu (olejek gorczycowy). Oprócz tego w korzeniu znajduje się witamina C (do 0,3%) oraz związki bakteriobójcze. Świeży korzeń chrzanu wykazuje działanie przeciwreumatyczne i bakteriobójcze. Użyty doustnie pobudza wydzielanie soków trawiennych.
Jak stosować chrzan na wzmocnienie odporności?
Medycyna Chińska charakteryzuje chrzan jako przyprawę ostrą i gorącą, która wspomaga odnowę naczyń krwionośnych i serca, a także usuwanie pasożytów, dobrze służy spożywany w upały i usuwa śluz z płuc. Należy jednak pamiętać by unikać chrzanu przy objawach gorąca.
Świeży roztarty chrzan stosowany jest najczęściej jako ostra przyprawa do mięs i sosów. Pobudza wydzielanie soków trawiennych, ułatwia przyswajanie pokarmów i poprawia przemianę materii. Ze względu na dużą zawartość witaminy C chrzan przeciwdziała wystąpieniu szkorbutu i przyczynia się do utrzymania odporności organizmu.
Syrop z chrzanu ma działanie wykrztuśne i odkażające górne drogi oddechowe. Jest również używany w uporczywym kaszlu oraz zapaleniu oskrzeli. Popularne są również okłady z chrzanu. Drobno starty świeży korzeń chrzanu kładziemy na chore miejsce i nakrywamy ceratką. W ten sposób czekamy do uczucia mocnego pieczenia. Wtedy okład usuwamy, a skórę wycieramy do sucha. Ważne: Nie wolno zbyt długo pozostawiać okładów z chrzanu na skórze, ponieważ może dojść do jej uszkodzenia, zapalenia, pęcherzy i stanów ropnych.
Cynamon – przynosi dobro, świadomość i równowagę
Cynamon to przyprawa pochodząca z Chin. Otrzymuje się ją z wysuszonej kory cynamonowca cejlońskiego. Cynamon ma żółto-szary lub lekko brązowawy kolor oraz słodki korzenny smak. Uważany jest za najstarszą roślinę uprawną.
Cynamon występuje w dwóch postaciach, utartej na proszek i całej. Ma właściwości łagodzące przeziębienie i bóle mięśni. Badania wykazały, że zaledwie pół łyżeczki cynamonu dziennie może obniżać poziom złego cholesterolu LDL. Olejek cynamonowy ma właściwości antyseptyczne. Znajduje się w nim także aldehyd cynamonowy, który wykazuje właściwości przeciwnowotworowe oraz epikatechina, związek chemiczny należący do grupy flawanoli, poprawiający krążenie.
W dawnej medycynie cynamon stosowany był w leczeniu chorób skóry i w problemach rytmu serca. Jest doskonałym źródłem manganu, żelaza, błonnika i wapnia. Cynamon posiada właściwości odprężające. Stosowany jest także jako lek na impotencję. Związki znajdujące się w cynamonie pomagają oczyścić układ oddechowy i szybciej wrócić do zdrowia. Najczęściej przy infekcjach wirusowych poleca się olejek z kory i liści cynamonu, który może być stosowany w formie inhalacji.
Jak stosować cynamon na wzmocnienie odporności?
Wg Medycyny Chińskiej cynamon ma słodki smak i działa rozgrzewająco. Należy także do sattwicznych przypraw – przynoszących nam sattwę – dobro, świadomość i równowagę. Polecany jest dla osób z oznakami zimna (osoby starsze, na diecie wegetariańskiej). Nie zaleca się go natomiast osobom ze skłonnościami do przejadania się.
Cynamon ma zastosowanie jako przyprawa do słodkich potraw z ryżu, pieczonych owoców i grzanego wina. W niewielkich ilościach przyczynia się do aromatyzowania mięs. Można pić także herbatkę z cynamonu, mającą właściwości rozgrzewające i oczyszczające.
Goździki – przeciwbólowe kwiaty
Goździki to popularna i intensywnie pachnąca przyprawa będąca nierozwiniętymi pąkami kwiatów goździkowca korzennego. Roślina ta należy do rodziny mirtowatych i w stanie dzikim występuje głównie w Indonezji. Uprawiana jest w rejonach świata o klimacie równikowym. Goździki są nie tylko popularną przyprawą, ale także cenionym środkiem leczniczym o długiej tradycji.
Najbardziej znane jest zastosowanie przeciwbólowe suszonych goździków lub olejku, głownie na ból zęba. Dodatkowo są one niezwykle silnym przeciwutleniaczem, oczyszczają organizm z toksyn, skutecznie eliminują trucizny fenolowe i indolowe. Właściwości przeciwutleniające sprawiają również, że goździki opóźniają proces starzenia. Co więcej, goździki działają antywirusowo i antybakteryjne. Mogą być stosowane przy przeziębieniach, kaszlu czy grypie. Odkryto także, że goździki pomagają zapobiegać występowaniu cukrzycy u dorosłych przez potrojenie poziomu insuliny.
Goździki są bogate w magnez, wapń, mangan witaminy C i K, kwasy omega 3, a także wiele fitoskładników wzmacniających układ odpornościowy.
Jak stosować goździki na wzmocnienie odporności?
Wg Medycyny Chińskiej goździki mają smak ostry, a naturę termiczną i ogrzewającą. Są szczególnie wskazane osobom ze skłonnością do zimna i wilgoci. Osoby mające problem z nerkami powinny na nie uważać. Dawni chińscy lekarze stosowali je na niestrawność i biegunki, a także w przypadku bólu zębów. Używano ich również jako afrodyzjaku oraz w przypadku impotencji. Goździki zabijają pasożyty jelit i wykazują szerokie właściwości przeciwdrobnoustrojowe wobec grzybów i bakterii. Dodatkowo zmniejszają nawilżające działanie smaku słodkiego.
Goździki można bezpośrednio rzuć lub zaparzać. Popularne są także jako dodatek do grzańca. Ważne: Ze względu na silne działanie małe dzieci i kobiety w ciąży lub karmiące nie powinny stosować goździków.
Kurkuma – przyprawa, lekarstwo, barwnik
Kurkuma (szafran indyjski) to przyprawa uprawiana w krajach azjatyckich od setek lat. Jest cenioną przyprawą i barwnikiem, a zarazem posiada lecznicze działanie. Należy do rodziny imbirowatych, ma ostry smak oraz intensywną żółtą barwę.
Kurkumina jest najważniejszym związkiem z grupy kurkuminoidów, naturalnych roślinnych związków fenolowych, izolowanych z korzenia kurkumy. Właśnie dzięki nim kurkuma wykazuje korzystny efekt leczniczy oraz zapobiega wielu chorobom.
Kurkuma posiada bardzo silne właściwości żółciotwórcze, bakteriobójcze, przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Dzięki temu chroni wątrobę, wspomaga trawienie oraz odtruwa organizm. Zwalcza i usuwa z organizmu wolne rodniki. Ogranicza rozwój komórek tłuszczowych. Hamuje procesy zapalne, a jak wiadomo kancerogeneza jest ściśle z nimi powiązana, nawet 25% wszystkich nowotworów wywołanych jest przez chroniczny stan zapalny. W badaniach naukowych dotyczących walki z chorobami nowotworowymi coraz częściej wykorzystuje się ekstrakty kurkuminy.
Jak stosować kurkumę na wzmocnienie odporności?
Medycyna Chińska nadała kurkumie smak gorzki, a naturę termiczną, lekko rozgrzewającą. Podobnie jak cynamon jest przyprawą sattwiczną. Polecana jest w celu ochrony wątroby, działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, obniża poziom cholesterolu, poprawia przemianę materii i rozpuszcza kamienie żółciowe. Dodana do mleka krowiego zwiększa jego przyswajalność. Dodatkowo pomaga w leczeniu wirusa HIV (powstrzymuje jego replikację), choroby Alzheimera i nowotworów, redukuje guzy maciczne, uśmierza bóle menstruacyjne, a także uelastycznia oraz zmniejsza obrzęki stawów w reumatoidalnym zapaleniu stawów.
Kurkuma kojarzy się najbardziej z kuchnią indyjską i daniami curry. To idealny dodatek do dań białkowych, ponieważ stymuluje trawienie białek. Może być także wykorzystana jako doskonały dodatek do ryb, ryżu, sałatek, potraw z fasoli i soczewicy, czy barwnik do makaronu oraz ciasta drożdżowego. Dobrym pomysłem jest dodawanie kurkumy do koktajli. Można także parzyć herbatkę ze sproszkowanego korzenia.
Podsumowanie
Cyceron twierdził, że najlepszą przyprawą jest głód, jednak jak widać nie miał zbyt wiele racji. Włączając wymienione przyprawy do codziennego gotowania, można zapobiec niektórym chorobom, poprawić znacznie formę organizmu, a może nawet zmniejszyć ilość stosowanych chemicznych leków. Nie oznacza to jednak, by stosować je od razu pełnymi łyżeczkami, ale po szczypcie, jednak regularnie, najlepiej codziennie.
Zobacz też:
Medycyna Chińska na wzmocnienie odporności cz. 1 – Zioła
Imbir – magiczny korzeń dla Twojego zdrowia
Przepis na odporność – Cielęcina w sosie curry z imbirem
Bibliografia:
Pitchford P.; Odżywianie dla zdrowia; Galaktyka; Łódź, 2010
http://www.chinskieprzepisy.pl/artykuly/imbir-wlasciwosci-lecznicze
https://ktociewyleczy.pl/wiedza/leczenie/terapie-naturalne/5477-10-skarbow-medycyny-chinskiej
https://www.zywnosc.com.pl/imbir-przyprawa-ktora-leczy/
http://medycyna-chinska.blogspot.com/2012/09/imbir.html
http://www.chinskieprzepisy.pl/orientalne-przyprawy/pieprz-kajenski
http://www.przyprawowy.pl/pieprz-kajenski-cayenne.html
https://koneser-zdrowia.pl/smak-ostry-wg-medycyny-chinskiej-przemiana-metalu/
http://medico.seomex.pl/chrzan-pospolity/
https://tcmblog.pl/dietetyka-i-zycie/fermentacja-w-medycynie-chinskiej/
http://www.chinskieprzepisy.pl/artykuly/cynamon-zastosowanie-i-wlasciwosci
https://zdrowoodlotowo.pl/cynamon-cejlonski-wlasciwosci-sklad-oraz-dzialanie
http://medycyna-chinska.blogspot.com/2010/12/gozdziki.html
https://www.basilur.pl/gozdziki-kolejne-orientalne-lekarstwo-na-przeziebienie/
http://zdrowie-na-plusie.blogspot.com/2016/02/gozdziki.html
http://medycyna-chinska.blogspot.com/2012/09/kurkuma.html
http://azjatyckamedycyna.pl/kurkuma-czyli-nieodlaczny-element-medycyny-dalekiego-wschodu/
https://www.kuchnieswiata.com.pl/kurkuma-i-jej-lecznicze-wlasciwosci-potwierdzone-badaniami
Tagi: chrzan, cynamon, goździki, imbir, kurkuma, medycyna chińska, pieprz kajeński, wzmacnianie odporności
Komentarzy