Czym jest czarny bez?
Czarny bez jest jedną z najpopularniejszych roślin leczniczych wykorzystywanych na całym świecie. Występuje około 30 rodzajów bzu, z czego wersja europejska, znana pod łacińską nazwą Sambucus nigra to bohaterka naszego dzisiejszego artykułu. To ona jest najsilniej powiązana z przywracaniem zdrowia oraz korzyściami leczniczymi. Historia opisanych właściwości leczniczych czarnego bzu sięga 400 lat przed naszą erą, kiedy to Hipokrates, będący „ojcem medycyny” nazwał tę roślinę swoją „medyczną skrzynią”. Z kolei, rdzenni Amerykanie używali go do leczenia infekcji, podczas gdy starożytni Egipcjanie używali go do poprawy cery i leczenia oparzeń. W dalszym ciągu jest gromadzony i stosowany w medycynie ludowej w wielu częściach Europy. Obecnie czarny bez jest najczęściej wykorzystywany w leczeniu objawów przeziębienia i grypy. O czym nie można zapomnieć, surowe owoce, kora i liście rośliny są również trujące i mogą powodować problemy żołądkowe.
Czarny bez i jego wartości odżywcze
Czarny bez zawiera wiele witaminy i wartości odżywczych, które mogą korzystnie wpływać na Twoje zdrowie. Kubek jego jagód zawiera 106 kalorii oraz prawie 27 gramów węglowodanów. Czarny bez to bogate źródło witaminy A, potasu, witaminy C, kwasu foliowego, wapnia oraz żelaza. Są także doskonałym źródłem błonnika, którego zawartość w jednym tylko kubku wynosi aż 10 gram. W związku z tym, że czarny bez zawiera także mnóstwo antyoksydantów, warto się nim wspierać chcąc wzmocnić swoją odporność, a także przy infekcjach grypopodobnych oraz przeziębieniach. W jaki sposób czarny bez wpływa na wzmacnianie odporności organizmu? Przy jakich infekcjach i dolegliwościach czarny bez bywa pomocny? Jakie są zalecenia związane z przyjmowaniem czarnego bzu? Odpowiedź na te pytania w dalszej części artykułu.
W jaki sposób czarny bez wpływa na wzmacnianie odporności organizmu?
Czarny bez zawiera pewne związki chemiczne i substancje, które mogą mieć korzystny wpływ na Twoje zdrowie. Jagody i kwiaty bzu czarnego są pełne przeciwutleniaczy i witamin, które mogą wzmocnić układ odpornościowy. Do jego potencjalnych zalet zalicza się łagodzenie stanu zapalnego, redukcja stresu i wsparcie w ochronie prawidłowej pracy twojego serca. Czarny bez zawiera przeciwutleniające flawonole takie jak kwercytyna (oddziałująca pozytywnie na zapobieganie chorobom serca), kemferol (działający przeciwzapalnie i przeciwgrzybiczo) i izoramnetyna (redukująca stany zapalne, wspierająca układ krążenia i regulująca poziom glukozy we krwi). Jego kwiaty zawierają nawet do 10 razy więcej flawonoli niż jagody. Niektórzy eksperci zalecają zażywanie czarnego bzu, aby zapobiegać i łagodzić objawy przeziębienia i grypy.
Sambucol – wyciąg z czarnego bzu
Wyciąg z czarnego bzu Sambucol i jego preparaty aktywują zdrowy układ odpornościowy poprzez zwiększenie produkcji cytokin zapalnych. Sambucol może być zatem korzystny dla aktywacji układu odpornościowego i regulacji procesu zapalnego u zdrowych osób lub u pacjentów z różnymi chorobami. Sambucol może również działać immunoprotekcyjnie lub immunostymulująco, gdy jest podawany pacjentom z rakiem lub AIDS, w połączeniu z chemioterapią lub innymi metodami leczenia. Ze względu na rosnącą popularność suplementów botanicznych należy opracować testy in vitro i in vivo w badaniach klinicznych.
Przy jakich infekcjach i dolegliwościach czarny bez bywa pomocny?
Pierwsze badania wskazują, że czarny bez może być pomocny w walce z chorobami nowotworowymi (Ozcan i in. 2014, Barak i in. 2001). Ponadto, wzmacnia układ odpornościowy w walce z rozmaitymi patogenami: bakteriami, grzybami oraz wirusami (Porter i Bode 2017). Badane są jego właściwości wspierające pacjentów w walce z depresją (Mahmoudi i in. 2014). Jednocześnie, wskazuje się, że jego ekstrakt może zabezpieczać przez szkodliwymi promieniami UV, w przypadku zastosowania go na skórę (Nichols i Katiyar 2010). Czarny bez ma działanie moczopędne i może pomagać w wyzbywaniu się nadmiaru soli z organizmu (Beaux i in. 1999).
Czarny bez a choroby serca
Czarny bez może mieć pozytywny wpływ na niektóre wskaźniki zdrowia serca i układu krwionośnego. Badania wykazały, że sok z czarnego bzu może obniżyć poziom tłuszczu we krwi i obniżyć poziom cholesterolu . Ponadto stwierdzono, że dieta bogata we flawonoidy, takie jak antocyjany obecne w tej roślinie, zmniejsza ryzyko chorób serca (Vlachojannis i in. 2009, Wang i in. 2014). Czarny bez może obniżać poziom kwasu moczowego we krwi (Sidor i Gramza-Michałowska 2015, Hwu i Lin 2010), którego podniesiony poziom może wpływać na podwyższone ciśnienie oraz mieć negatywny wpływ na zdrowie serca.
Roślina ta, może także zwiększyć wydzielanie insuliny oraz poprawić regulację cukru we krwi. Mając na uwadze, że cukrzyca typu 2 jest jednym z głównych czynników ryzyka chorób serca i naczyń krwionośnych, kontrola poziomu cukru jest niezwykle istotna w zapobieganiu tym chorobom (Sidor i Gramza-Michałowska 2015, Porter i Bode 2017). Pomimo tych obiecujących wyników, bezpośrednie zmniejszenie ilości zawałów serca lub innych objawów chorób serca nie zostało jeszcze wykazane. Konieczne są do tego dalsze badania na ludziach.
Czarny bez a infekcje wirusowe
Produkt rośliny Sambucus nigra – Sambucol – oparty jest na standaryzowanym wyciągu z czarnego bzu. Jest to naturalne lekarstwo o właściwościach przeciwwirusowych, szczególnie przeciwko różnym szczepom wirusa grypy. Wykazano, że sambucol jest skuteczny in vitro przeciwko 10 szczepom wirusa grypy (Barak i in. 2001). W randomizowanym badaniu z podwójnie ślepą próbą, kontrolowanym placebo, Sambucol skrócił czas trwania objawów grypy do 3-4 dni. Surowica w fazie rekonwalescencji wykazywała wyższy poziom przeciwciał przeciwko wirusowi grypy w grupie Sambucol niż w grupie kontrolnej. Badanie wykazało wpływ produktów Sambucol na zdrowy układ odpornościowy – a mianowicie na produkcję cytokin. Stwierdzono, że nie powinien on zaostrzać burzy cytokinowej, a z dużym prawdopodobieństwem ma działanie tłumiące. Wykazano, że czarny bez ma potencjał jako składnik w szpitalnym środku dezynfekującym.
Czarny bez przeciwko wirusom otoczkowym
Wydaje się, że ekstrakt z czarnego bzu z jego owoców i kwiatów wykazuje działanie hamujące na wiele mikroorganizmów, w tym na te występujące jako patogeny szpitalne („super-robaki” szpitalne), np. MRSA, HIV, Mykoplazm, Koronawirus IBV (wirus otoczkowy). Wskazano, że czarny bez inaktywuje też dwa inne wirusy otoczkowe i należy go przetestowach na SARS i innych nowych koronawirusach, takich jak ten wywołujący chorobę znaną jako COVID-19, które także są wirusami otoczkowymi (Wermig-Morgan 2020). Wydaje się mieć potencjał jako użyteczny lek, zwłaszcza że istnieją powody, by sądzić, że oporność na substancje aktywne czarnego bzu nigdy się nie rozwinie. Wedle bieżących doświadczeń sok z czarnego bzu wydaje się hamować objawy COVID-19 związane ze stanami zapalnymi płuc i łagodzi burzę cytokin. Aktualnie trwają badania kliniczne prowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Oksfordzie, za pośrednictwem publicznej służby medycznej w Anglii (Wermig-Morgan 2020).
Jakie są zalecenia związane z przyjmowaniem czarnego bzu?
Choć większość badań wskazuje, że stosowanie czarnego bzu jest pomocne, większość lekarzy uważa, że bezpieczne jest przyjmowanie go w małych dawkach. Niedojrzałe lub nieprzegotowane jagody lub kwiaty Sambucus nigra mogą powodować mdłości, wymioty i biegunkę. Większe ilości mogą spowodować jeszcze poważniejsze zatrucie. Jeśli dostaniesz wysypki lub masz problemy z oddychaniem po jego spożyciu, być może jesteś uczulony na jego owoce. Na szczęście toksyczne substancje znajdujące się w owocach można bezpiecznie usunąć poprzez gotowanie. Nie należy jednak używać do gotowania lub wyciskania soków gałęzi, kory lub liści tej rośliny. Jeśli zbierasz kwiaty lub jagody samodzielnie, upewnij się, że prawidłowo zidentyfikowałeś roślinę jako czarnego bzu amerykańskiego lub europejskiego, ponieważ inne rodzaje czarnego bzu mogą być bardziej toksyczne. Pamiętaj również, aby usunąć korę lub liście przed użyciem.
Czarny bez i jego dawkowanie
Prowadzono rozmaite badania związane z dopuszczalnymi ilościami czarnego bzu. Jedną łyżkę stołową (15 ml) syropu zawierającego sok z czarnego bzu (Sambucol według Nature’s Way) zażywano cztery razy dziennie przez 3-5 dni. Ponadto, cztery razy dziennie przez 2 dni przyjmowano konkretną pastylkę do ssania (ViraBLOC firmy HerbalScience) zawierającą 175 mg wyciągu z czarnego bzu. Również jedną łyżeczkę (5 ml) produktu zawierającego jeżówkę i bzu czarnego (Echinaforce Hot Drink firmy A. Vogel Bioforce AG) zmieszanego ze 150 ml gorącej wody pobierano pięć razy dziennie przez 3 dni, a następnie trzy razy dziennie przez 7 dni. Z kolei według McCarty’ego i DiNicolantonio (2020), rekomendowana dawka do walki z koronawirusem to 600-1500 mg dziennie.
Czarny bez – dla kogo?
Czarny bez nie jest zalecany dla dzieci i młodzieży w wieku poniżej 18 lat oraz kobiet w ciąży lub karmiących piersią. Chociaż w tych grupach nie zgłoszono żadnych zdarzeń niepożądanych, nie ma wystarczających danych, aby potwierdzić, że jest to bezpieczne. Osoby z problemami autoimmunologicznymi powinny zażywać czarny bez pod czujnym okiem lekarza. Czarny bez ma również działanie moczopędne, tak więc zachowaj ostrożność, jeśli przyjmujesz leki pobudzające oddawanie moczu.
Zobacz też:
Przeciw koronawirusowi cz. 1. Kwas alfa-liponowy.
Przeciw koronawirusowi cz. 2. Spirulina.
Przeciw koronawirusowi cz. 3. N-acetylocysteina.
Przeciw koronawirusowi cz. 4. Cynk.
Przeciw koronawirusowi cz. 5. Glukozamina.
Przeciw koronawirusowi cz. 6. Selen.
Przeciw koronawirusowi cz. 8. Beta-glukan
Bibliografia
https://www.healthline.com/nutrition/elderberry#health-benefits
http://www.ijcea.org/papers/416-N0002.pdf
https://www.medicalnewstoday.com/articles/323288#health-benefits
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3056848/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11399518
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19898857
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23953879
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25491608
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28198157
https://www.naturalmedicinejournal.com/blog/elderberry%E2%80%99s-anti-viral-activity-update
https://nutritiouslife.com/drink-up/elderberry-immune-system-booster-cold-flu/
https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/ptr.2729
https://www.researchgate.net/publication/340236781_Antiviral_properties_of_Elderberry
https://www.sciencedaily.com/releases/2019/04/190423133644.htm
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1756464614002400
https://www.webmd.com/diet/elderberry-health-benefits
Tagi: COVID-19, Czarny bez, Koronawirus, Pakiet przeciwkoronawirusowy, SARS-CoV-2
Komentarzy