Czym jest beta-glukan?
Beta-glukan to jedna ze składowych błonnika pokarmowego, dostępnego w ścianach komórkowych zbóż, grzybów, a także drożdży. Jest naturalnym polisacharydem sklasyfikowanym jako immunomodulator, co oznacza, że „moduluje” (zmienia) układ odpornościowy, aby uczynić go jak najbardziej wydajnym. Ta błonnikowa cząsteczka działa poprzez aktywację każdej komórki układu odpornościowego w ciele: makrofagów, neutrofili, bazofili oraz komórek naturalnych zabójców. Nie występuje naturalnie w ludzkim organizmie, dlatego trzeba go uzupełniać poprzez odpowiednią dietę lub poprzez suplementy diety. Istnieją rozmaite rodzaje beta-glukanów. O tym, z jakich pokarmów jesteś w stanie je pozyskiwać w najlepiej formie dowiesz się w następnej części artykułu.
Beta-glukan jako składowa błonnika pokarmowego
Być może masz świadomość, że błonnik jest istotnym elementem dla Twojego zdrowia, ale czy wiesz, że nie każdy jest taki sam? Istnieją dwie główne kategorie błonnika pokarmowego: rozpuszczalne oraz nierozpuszczalne. W ramach tych kategorii istnieją jego różne typy. Beta-glukan jest jedną z form rozpuszczalnego błonnika pokarmowego, który jest silnie powiązany z obniżaniem poziomu cholesterolu oraz poprawą zdrowia serca. Podobnie jak wiele innych błonników, jest dostępny także w formie suplementu. Biorąc pod uwagę ponad 80 przeprowadzonych badań klinicznych oceniających ich skutki biologiczne dla organizmu, pytaniem jest nie to czy beta-glukany zostaną zaklasyfikowane jako lek, a jak szybko to nastąpi. W jaki sposób beta-glukan wpływa na wzmacnianie odporności organizmu? Przy jakich infekcjach i dolegliwościach beta-glukan bywa pomocny? Jakie są zalecenia związane z przyjmowaniem beta-glukanu? Zapraszam do lektury.
W jaki sposób beta-glukan wpływa na wzmacnianie odporności organizmu?
Badania nad działaniem beta-glukanów prowadzone od ponad półtora wieku wykazały, że działają one immunomodulująco. Oznacza to, że wywołują kaskadę zdarzeń, które pomagają regulować układ odpornościowy podnosząc jego wydajność. Ich głównym zadaniem jest stymulowanie aktywności makrofagów, które są wszechstronnymi komórkami odpornościowymi. Makrofagi niszczą atakujące organizm patogeny, a także stymulują inne komórki odpornościowe do odpowiedniej reakcji. Uwalniają także cytokiny, substancje chemiczne, które umożliwiają komórkom odpornościowym komunikację między sobą. Ponadto beta-glukany stymulują białe krwinki (limfocyty), których zadaniem jest wiązanie się z uszkodzonymi komórkami lub wirusami aby je unicestwić. Krótko mówiąc, beta-glukan jest katalizatorem, który sprawia, że nasz układ odpornościowy reaguje mądrzej na potencjalne zagrożenie i zwiększa skuteczność w walce z patogenami (Novak i Vetvicka 2008).
Przy jakich infekcjach i dolegliwościach beta-glukan bywa pomocny?
Beta-glukan ma bardzo szerokie zastosowania prozdrowotne. Jest przyjmowany doustnie w przypadku wysokiego poziomu cholesterolu, cukrzycy, raka, HIV / AIDS, wysokiego ciśnienia krwi czy w zapobieganiu odleżyn. Beta-glukany są również przyjmowane doustnie w celu wzmocnienia układu odpornościowego u osób, których mechanizmy obronne zostały osłabione przez warunki, takie jak zespół chronicznego zmęczenia, stres fizyczny i emocjonalny, lub przez leczenie takie jak radioterapia lub chemioterapia.
Beta-glukany znalazły również zastosowanie jako lek na przeziębienia, grypę (również świńską grypę), infekcje dróg oddechowych, alergie, zapalenie wątroby, boreliozę, astmę, czy infekcje ucha. Stosuje się go przy chorobach auto-immunologicznych takich jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego i chorobę Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, fibromialgia, reumatoidalne zapalenie stawów i stwardnienie rozsiane. Osoby cierpiące na chorobę autoimmunologiczną muszą jednak zachować szczególną ostrożność w przypadku zażywania suplementów beta-glukany. Jest to związane z faktem, że ich układ odpornościowy jest już nadaktywny. Należy porozmawiać z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji beta-glukanu przy tej kategorii chorób przewlekłych.
Beta-glukan a choroby serca
Istnieją solidne dowody, że beta-glukan może poprawiać zdrowie serca. Na tej podstawie U.S. Food and Drug Administration (FDA) zatwierdziło zdrową dla serca etykietę żywności zawierającej duże ilości beta-glukanu. Kilka badań sugeruje, że beta-glukan może obniżać poziom cholesterolu i trójglicerydów. Jedno z nich wskazało, że spożywanie owsa z co najmniej 3 g beta-glukanu dziennie obniża poziom złego cholesterolu (LDL) między 5 a 7 procent (Othman i in. 2011, Andrade i in. 2014). Błonnik ten, może pomóc także obniżyć ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2, a także poprawić gospodarkę cukrową we krwi u tych, którzy już cierpią na tę jedną z najczęstszych chorób przewlekłych XXI wieku (Andrade i in. 2014, Liatis i in. 2009).
Beta-glukan a nowotwory
Uważa się, że Lentinan, rodzaj beta-glukanu znajdujący się w grzybach shiitake, zmniejsza aktywność nowotworu i zmniejsza skutki uboczne leczenia raka (Patel i Goyal, 2012). Naukowcy z Centrum Badań Biotechnologii Uniwersytetu Teikyo w Kawasaki w Japonii wykazali, że lentinan ma właściwości przeciwnowotworowe, tłumiące powstawanie i rozwój nowotworów. Wyniki klinicznego zastosowania lentinanu wykazały przedłużenie życia pacjentów z zaawansowanym i nawracającym rakiem żołądka, jelita grubego i piersi z niewielkim toksycznym efektem ubocznym” – napisali autorzy badania. Wydaje się również, że lentinan przywraca lub zwiększa odpowiedź cytokin, które oddziałują z komórkami odpornościowymi i regulują odpowiedź na chorobę (Patel i Goyal, 2012).
We wcześniejszym japońskim badaniu na myszach, te które otrzymywały beta-glukany, w tym lentinan, doświadczyły dynamicznej obniżki liczby komórek nowotworowych, a także znacznego wzrostu liczby granulocytów obojętnochłonnych w guzach litych (Kunimoto i in. 1990). Beta-glukany są stosowane jako terapia immunoadiuwantowa (stymulant układu odpornościowego) w leczeniu raka od 1980 r., głównie w Japonii.
Beta-glukan a infekcje wirusowe
Grypa stanowi bardzo poważny problem zdrowotny na całym świecie. Wedle statystyk, na całym świecie ze względu na wirusa grypy i występujące po nim powikłania rocznie umiera około pół miliona ludzi. Badania na myszach wykazały, że wykorzystanie immunomodulatora jakim jest beta-glukan zmniejszało śmiertelność u myszy zainfekowanych tym wirusem, a także jego skuteczność w walce z wirusami HSV-1 oraz HSV-2 (Zhang i in., 2004, Muramatsu i in. 2012).
W badaniach Junga i in. (2004) Beta-glukan saccharomyces cerevisiae obniżył stopień uszkodzenia płuc i szybkość replikacji wirusa u świń zakażonych wirusem świńskiej grypy. Odkrycia te potwierdzają potencjalne zastosowanie beta-glukanu jako środka profilaktycznego lub leczniczego w zakażeniu wirusów RNA, do których zaliczamy koronawirusy oraz wirusy grypy. Ponadto glukan izolowany z Aureobasidium pullulans był skuteczny w zapobieganiu grypie (Muramatsu i in. 2012).
Jakie są zalecenia związane z przyjmowaniem beta-glukanu?
Dobrą informacją jest to, że beta-glukany są stosunkowo bezpieczne dla większości dorosłych, jeśli są przyjmowane doustnie w ilościach powszechnie występujących w żywności. Lekarze zalecają przyjmowanie beta glukanu w formie suplementu, ponieważ efekty uboczne występują stosunkowo rzadko i nie należą do poważnych. Do ich działań niepożądanych zalicza się głównie biegunkę, nudności oraz wymioty. W zależności od zapotrzebowania można je przejmować w formie doustnej lub zastrzykach. W przypadku przyjmowania ich bezpośrednio do krwioobiegu, mogą wystąpić też takie działania niepożądane jak bóle stawów, biegunka, wysypka, zawroty głowy, gorączka, nieregularne ciśnienie krwi czy obrzęk węzłów chłonnych. McCarty oraz DiNiconaltonio (2020) celem zapobiegania i leczenia infekcji wywołanych koronawirusem rekomendują dawkę od 250 do 500 mg beta-glukanu dziennie.
Źródła beta-glukanów w pożywieniu
Istnieje wiele produktów zawierających rozmaite prozdrowotne beta-glukany. Do najpopularniejszych zaliczają się: błonnik jęczmienny, owies oraz produkty pełnoziarniste, grzyby reishi, maitake i shiitake, wodorosty i algi.
Nie ma jednego magicznego środka, który wyeliminuje choroby. Jednak wyniki badań pokazują, że dodawanie beta-glukanów do codziennej diety – w postaci suplementów lub poprzez żywność – może on odgrywać znaczącą rolę we wspieraniu Twojego organizmu nie tylko przy grypie, przeziębieniach czy infekcjach dróg oddechowych, ale zapobiegać także poważniejszym chorobom, takim jak chociażby nowotwory czy choroby serca.
Zobacz też:
Przeciw koronawirusowi cz. 1. Kwas alfa-liponowy.
Przeciw koronawirusowi cz. 2. Spirulina.
Przeciw koronawirusowi cz. 3. N-acetylocysteina.
Przeciw koronawirusowi cz. 4. Cynk.
Przeciw koronawirusowi cz. 5. Glukozamina.
Przeciw koronawirusowi cz. 6. Selen.
Przeciw koronawirusowi cz. 7. Czarny bez.
Bibliografia
https://academic.oup.com/nutritionreviews/article/69/6/299/1815168
https://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=US201300990429
https://www.betaglucan.org/history/
https://www.cerealsgrains.org/publications/plexus/cfw/pastissues/2006/Documents/CFW-51-0008.pdf
https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fphys.2017.00786/full
https://www.healthline.com/health/beta-glucan-cancer
https://www.healthline.com/health/beta-glucan-heart-healthy#benefits
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0041399
https://www.lifeextension.com/magazine/2009/12/the-immune-enhancing-benefits-of-beta-glucans
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3339609/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4322159/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15337458
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17895634
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18382858
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25561108
www.niaid.nih.gov/publications/immune/the_immune_system.pdf
Tagi: beta-glukan, COVID-19, Pakiet przeciwkoronawirusowy, reishi, SARS-CoV-2, shiitake
Komentarzy